ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΡΟΘΕΤΙΚΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ

Το ΚΕΕΛΠΝΟ σε συνεργασία με την ΕΕΜΑΑ μας καλεί σε έκτακτη συνάντηση μέσα στον Ιούνιο για να μας ανακοινώσει ανεπίσημα μερικά πρώτα επιδημιολογικά αποτελέσματα πενταμήνου (Ιανουάριος – Μάιος 2011) όπου διαφαίνεται μια ανησυχητική αύξηση περιστατικών οροθετικότητας μεταξύ χρηστών ενδοφλέβιων ουσιών, μια ευπαθή ομάδα που εδώ και αρκετά χρόνια την είχαμε ως χώρα σε πολύ καλά επίπεδα επιτήρησης.

Ξέραμε ότι τα προγράμματα ανταλλαγής συρίγγων στη χώρα μας με τις φιλότιμες προσπάθειες του ΟΚΑΝΑ αλλά βασικά η εθελοντική διανομή δωρεάν συρίγγων μέσω των φαρμακείων βοηθούσαν ιδιαιτέρως στην πρόσβαση σε ατομική σύριγγα για την ενδοφλέβια χρήση και επομένως σε αποφυγή μετάδοσης του HIV.

Πέραν από μια σειρά μέτρων που προτείναμε στη διεύθυνση του ΚΕΕΛΠΝΟ (όπως για παράδειγμα τη στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που διοργανώνει αποστολές σε χώρες που παρατηρούνται αυξητικές τάσεις σε χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών) αποφασίσαμε να κάνουμε μια έρευνα δρόμου και να δούμε από κοντά σε μια μικρή περιφέρεια με κέντρο την Ομόνοια τι συμβαίνει και αν οι φαρμακοποιοί συνεχίζουν τη θετική πρωτοβουλία τους. Δύο μέλη της Θετικής Φωνής προθυμοποιούνται να λάβουν μέρος.

Η έρευνα κράτησε μία μέρα και ιδού μερικά συμπεράσματα όπως τα αποτύπωσε η ομάδα που έκανε τη δράση:

  • Τα φαρμακεία μάς είπαν πως δεν δίνουν δωρεάν σύριγγες και άλλα πως δεν έχουν. Όπου ρωτήσαμε για το αν μπορούμε να αγοράσουμε η απάντηση ήταν θετική με τιμή 20 λεπτών ανά σύριγγα με κοντή βελόνα (λεπτομέρεια σημαντική για όσες-ους κάνουν χρήση).
  • Πήγαμε στον ΟΚΑΝΑ, 3ης Σεπτεμβρίου 23, όπου μάθαμε πως γίνεται μόνο ανταλλαγή συριγγών, δηλαδή δίνω μια χρησιμοποιημένη παίρνω μια καινούργια, δίνω δύο χρησιμοποιημένες παίρνω δύο καινούργιες και ούτω καθ’ εξής. Ωράριο λειτουργίας 9.00πμ – 2.00μμ αλλά η υπάλληλος είπε πως καλό είναι να πάμε πριν τη 1 το μεσημέρι.
  • Μιλήσαμε με κάποιες χρήστριες/ες, όπου για τις σύριγγες μάθαμε πως τα σέα (σύριγγες) δεν τα δίνουν δωρεάν, πως τα ανταλλάσσουν στον ΟΚΑΝΑ και πως κάποια φαρμακεία (γύρω από τον ΟΚΑΝΑ) κάνουν μικρές εκπτώσεις δηλαδή 17 ή 15 λεπτά τη σύριγγα. Καμιά φορά σε έκτακτες περιπτώσεις μπορεί και να χαρίσουν μία σύριγγα. Η δωρεάν διανομή έχει σταματήσει εδώ και ένα περίπου χρόνο και έτσι κάποιοι/ες χρησιμοποιούν την ίδια σύριγγα για μια εβδομάδα. Μας είπαν επίσης πως τον τελευταίο χρόνο μόνο μια φορά στο κέντρο της Αθήνας πέτυχαν ομάδα δρόμου του ΟΚΑΝΑ που έδινε δωρεάν σύριγγες.
  • Στον ΟΚΑΝΑ η διαδικασία ανταλλαγής είναι λίγο γραφειοκρατική και μάλλον στιγματίζει παρά βοηθά ουσιαστικά. Πας το πρωί σου δίνουν έναν αριθμό και πρέπει να περιμένεις αρκετά νούμερα για να ανέβεις πάνω να πάρεις την σύριγγα. Δηλαδή στη 1 το μεσημέρι που μιλήσαμε με κάποιον που περίμενε για ανταλλαγή σύριγγας το νούμερο που εξυπηρετούσαν ήταν 6131 και ο νεαρός που περίμενε είχε αριθμό 6151. Άρα δεν ξέρουμε κατά πόσο θα προλάβαινε να πάρει σύριγγα εκείνη τη μέρα.
  • Αν ένας χρήστης ή μία χρήστρια είναι τόσο τακτικοί που κάθε μέρα πηγαίνουν να ανταλλάξουν σύριγγα έχοντας ξοδέψει τουλάχιστον 2 ευρώ εισιτήρια αν μένουν εκτός κέντρου, μπορούν να αγοράσουν σύριγγες από το γειτονικό φαρμακείο ή να ξαναχρησιμοποιήσουν την παλιά, κερδίζοντας αξιοπρέπεια, χρόνο και χρήμα.

Υπάρχει ένα “στέκι” λίγο πιο πέρα από τα κεντρικά του ΟΚΑΝΑ στο οποίο δίνουν δύο σύριγγες δωρεάν αλλά πρώτα πρέπει να γράψει ο χρήστης το ονοματεπώνυμό του στην κεντρική πόρτα του ΟΚΑΝΑ και με την σειρά τον καλούν, του ζητούν μια συνέντευξη και αφού συμφωνήσει με κάποιους όρους και εγκριθεί το αίτημά του τότε παίρνει το κουτί με τις δύο σύριγγες δωρεάν. Επίσης μάθαμε πως κάθε μέρα μια ομάδα δρόμου δίνει σύριγγες δωρεάν για δύο ώρες σε στέκια χρηστριών/ών.

Μιλήσαμε και με δύο χρήστες αλλοδαπούς, όπου όταν ρωτήσαμε που και πως μπορούμε να βρούμε δωρεάν σύριγγες, μας είπαν πως μπορούμε να αγοράσουμε από αυτούς. Επιμένοντας για δωρεάν μας πρότειναν να πάμε στον ΟΚΑΝΑ και να μιλήσουμε γιατί ισχύουν άλλα για μας που έχουμε ελληνική υπηκοότητα. Γίνεται επομένως αντιληπτό πως υπάρχει διαφορετική μεταχείριση απέναντι σε αλλοδαπές-ούς από τον ΟΚΑΝΑ.

Τέλος πιο εύκολα και βρήκαμε ουσίες παρά σύριγγες.

Την ίδια στιγμή πληροφορούμαστε και επικροτούμε την προσπάθεια του γραφείου Παρεμβάσεων στην Κοινότητα του ΚΕΕΛΠΝΟ να λειτουργήσει υποστηρικτικά ως προς τον ΟΚΑΝΑ με πρόγραμμα ανταλλαγής σύριγγας μέσω κινητών μονάδων στο κέντρο της Αθήνας και τη διενέργεια δωρεάν ΤΕΣΤ σάλιου για αντισώματα στον HIV σε συνεργασία με την ΜΚΟ Praksis.

Το θέμα της χρήσης ενδοφλέβιων ουσιών είναι σημαντικό και δεν λύνεται με ημίμετρα (τα οποία βεβαίως μπορούν να βοηθήσουν αρκετά) ούτε και θα πρέπει να απασχολεί την πολιτεία μόνο όταν βλέπει αυξημένα περιστατικά οροθετικότητας. Χρειάζεται γενναία νομοθετική αντιμετώπιση ακολουθώντας αρκετά επιτυχημένα παραδείγματα βορειοευρωπαϊκών χωρών που στην πλειοψηφία τους κινούνται με άξονα την αποποινικοποίηση της χρήσης και την παροχή βοήθειας και υψηλών ιατρικών υπηρεσιών που προστατεύουν τους χρήστες/στριες.

Μαριανέλλα Κλώκα
(ευχαριστούμε την Ευαγγελία και τον Γιώργο για τη συμμετοχή τους στη δράση και για τα συμπεράσματα που μας έστειλαν).