Σεξουαλική ζωή

Όταν μάθεις ότι ζεις με HIV, ίσως αισθανθείς διαφορετικά για τον εαυτό σου. Μπορεί να πάθεις σοκ και να θελήσεις να αποφύγεις το σεξ, τουλάχιστον προσωρινά. Κάποια άτομα αισθάνονται λιγότερο επιθυμητά σωματικά και ερωτικά και χάνουν την αυτοπεποίθησή τους όταν κλείνουν ραντεβού ή έρχονται σε επαφή με ερωτικούς-ές συντρόφους. Ο ιός μπορεί να σε κάνει να δεις τον εαυτό σου και το σεξ πολύ αρνητικά. Ίσως σε κάνει να αισθανθείς άσχημα για τις σεξουαλικές σου προτιμήσεις, να ανησυχείς μήπως μεταδόσεις τον ιό σε σύντροφό σου, να θυμώσεις με το άτομο ή τα άτομα που υποθέτεις ότι σου μετέδωσαν τον ιό. Προσοχή! Το HIV/AIDS δεν είναι ηθική κρίση ούτε τιμωρία. Η διάγνωση του HIV μπορεί να τροφοδοτήσει μεταξύ άλλων και ευρύτερα αρνητικά συναισθήματα σχετικά με το ποιος/α είσαι. Ο ιός έχει χρησιμοποιηθεί από φανατικούς-ές ως ηθικό και πολιτικό εργαλείο για να κατακρίνουν και να στιγματίσουν τις ομάδες που πλήττονται περισσότερο: ΛΟΑΤΚΙ+, χρήστες ουσιών, πρόσφυγες κτλ. Είναι πολύ πιθανό να ανησυχείς μήπως μεταδώσεις στους/στις ερωτικούς-ές σου συντρόφους τον ιό, πράγμα που μπορεί να μειώσει την επιθυμία σου για σεξ ή να σε επηρεάσει αρνητικά την ώρα του σεξ, π.χ. να μην έχεις σεξουαλική διέγερση. Επιπλέον ίσως ανησυχείς για το πώς θα ανακοινώσεις σε παλιούς-ιές, τωρινούς-ές αλλά και μελλοντικούς-ές σου ερωτικούς-ές συντρόφους ότι είσαι θετικός-ή στον HIV. Η σκέψη αυτή ίσως είναι αποκαρδιωτική, αλλά εσύ είσαι αυτός-ή που θα αποφασίσεις αν και πότε θα το μοιραστείς με τους/τις ερωτικούς-ές συντρόφους σου. Το να μεταδώσεις τον ιό σε κάποιο άτομο μετά από σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις έχει σοβαρές νομικές συνέπειες. Σκέψου το πώς και πότε θα πεις στον/στην ερωτικό σου παρτενέρ ότι ζεις με HIV. Επίσης πώς θα το χειριστείς αν κάποιος-α σε απορρίψει ή αντιδράσει άσχημα. Πολλα οροθετικά άτομα έχουν οροαρνητικούς-ές συντρόφους για μεγάλα χρονικά διαστήματα ή περιστασιακά. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν άτομα που έχουν απορριφθεί ή αντιμετωπίσει φοβικές αντιδράσεις. Μπορεί να είναι επώδυνο ή ακόμη και σε ορισμένες περιστάσεις επικίνδυνο για την προσωπική σου ασφάλεια. Είναι σημαντικό να αναπτύξεις στρατηγικές για το πώς θα αντιμετωπίσεις την απόρριψη, αν συμβεί. Πολλά άτομα που ζουν με HIV έχουν οροαρνητικούς-ές ερωτικούς-ές συντρόφους. Πολλά οροαρνητικά ζευγάρια επιλέγουν να κάνουν πάντα ασφαλές σεξ, όμως άλλοι το βρίσκουν δύσκολο ή αδύνατο και είναι διατεθειμένοι-ες να αποδεχτούν τους κινδύνους της μετάδοσης του ιού στον/στην οροαρνητικό-ή σύντροφο. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει ανισορροπία δύναμης σε μια σχέση, δηλαδή ακόμα και αν ο/η ένας/μία σύντροφος επιθυμεί να έχει ασφαλές σεξ και ο/η άλλος-η επιμένει ότι το προφυλακτικό δεν είναι απαραίτητο. Ο ιός μπορεί επίσης να προκαλέσει απώλεια της σεξουαλικής οικειότητας στις σχέσεις. Αν συμβεί αυτό, είναι σημαντικό να βρεις άλλους τρόπους εκτός από το σεξ για να στηρίξεις την οικειότητα με το/τη σύντροφό σου. Κάποια άτομα με HIV επιλέγουν να έχουν σεξουαλικές σχέσεις μόνο με άλλα οροθετικά άτομα. Η επιλογή αυτή ίσως οφείλεται στην επιθυμία να μην διακινδυνεύσουν να μεταδώσουν τον ιό στο/στη σύντροφό τους, αλλά επειδή θεωρούν ότι κανείς άλλος δεν πρόκειται να τους δεχτεί. Αυτό είναι λανθασμένο. Πάρα πολλά οροθετικά άτομα στην Ελλάδα είναι σε σταθερή σχέση με οροαρνητικούς-ές συντρόφους για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ένας άλλος λόγος είναι ότι θέλουν να κάνουν σεξ με άλλα οροθετικά άτομα χωρίς προφύλαξη. Είναι ευχάριστο και οικείο, αλλά υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία όπως τα ΣΜΝ, η λοίμωξη από ηπατίτιδα C και πιθανές επιμολύνσεις με διαφορετικά στελέχη του ιού.  

Πώς να αντιμετωπίσεις τα σεξουαλικά προβλήματα

Η σεξουαλική δυσλειτουργία είναι συχνό πρόβλημα σε πολλούς ανθρώπους, αλλά τα οροθετικά άτομα ενδέχεται να επηρεαστούν περισσότερο. Η απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής και την αυτοεκτίμηση και μπορεί να επιδεινώσει συναισθηματικά προβλήματα, όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Τα σεξουαλικά προβλήματα είναι πιο συχνά σε περιόδους με στρες, όπως όταν κάποιος μάθει ότι ζει με HIV. Η διαπίστωση της οροθετικότητας μπορεί να προκαλέσει σοκ, ανησυχία και αβεβαιότητα, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν προβλήματα στη σεξουαλική επιθυμία και τον τρόπο που κάνουμε σεξ. Η ανησυχία σχετικά με την πιθανή μετάδοση του ιού σε ερωτικούς-ές συντρόφους μπορεί επίσης να επηρεάσει το σεξ και την οικειότητα. Άλλα καθημερινά ζητήματα που μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ερωτική επιθυμία και τις σεξουαλικές επιδόσεις είναι για παράδειγμα, η εργασία ή οι δυσκολίες στη σχέση σου. Αν δεν υποχωρήσουν, ζήτησε βοήθεια. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών μπορεί επίσης να μειώσει τόσο την επιθυμία όσο και την ικανότητα για σεξ. Τις περισσότερες φορές τα προβλήματα στο σεξ είναι ψυχολογικά, αλλά δεν είναι σπάνιο να οφείλονται και στον ίδιο τον ιό ή σε φάρμακα. Πολλά από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ευρέως για τη θεραπεία της κατάθλιψης, π.χ. φλουοξετίνη (Ladose) ή παροξετίνη (Seroxat), επηρεάζουν επίσης τη σεξουαλική λειτουργία. Επιπλέον, η οξική μεγεστρόλη (Megace), ένα διεγερτικό της όρεξης, έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί απώλεια της λίμπιντο. Η σεξουαλική δυσλειτουργία στους άντρες ίσως είναι αποτέλεσμα μείωσης των επιπέδων τεστοστερόνης, που μπορεί επίσης να προκαλέσει κόπωση. Σε οροθετικούς με προχωρημένη λοίμωξη με HIV έχει βρεθεί ότι τα επίπεδα της τεστοστερόνης τους είναι κάτω από τα φυσιολογικά. Η μείωση αυτή μπορεί να προκληθεί από τον ιό ή την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Πολλοί άντρες κάνουν θεραπεία αποκατάστασης της τεστοστερόνης για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Οι άντρες που χρησιμοποιούν θεραπεία αποκατάστασης τεστοστερόνης συνήθως αποκτούν μυϊκή μάζα, συναισθηματική ευεξία και αύξηση της λίμπιντο. Ολική ή μερική ανικανότητα μπορεί να προκληθεί από βλάβη εξαιτίας του ιού στα νεύρα του πέους που ελέγχουν τη στύση (ονομάζεται αυτόνομη νευροπάθεια). Έχει επίσης αναφερθεί ότι οι αναστολείς της πρωτεάσης προκαλούν ανικανότητα, αφού σύμφωνα με κάποια δεδομένα οι αντιρετροϊκές αγωγές που περιέχουν ριτοναβίρη (Norvir) είναι πιθανό να προκαλέσουν στυτική δυσλειτουργία. Επίσης κάποια αντιρετροϊκά φάρμακα που προκαλούν νευροπάθεια, όπως τα ddI (διδανοσίνη, Videx) και d4T (σταβουδίνη, Zerit) ίσως προκαλέσουν μούδιασμα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η διατήρηση της στύσης. Δεν έχει μελετηθεί εκτενώς η ύπαρξη σεξουαλικών προβλημάτων σε οροθετικές γυναίκες, αλλά ενδέχεται να υπάρχουν δυσκολίες όσον αφορά τη διέγερση του κόλπου και την ύγρανσή του.  

Μη νιώθεις ντροπή

Μη νιώθεις ντροπή αν δεν είσαι ευχαριστημένος-η με το σεξ που κάνεις ή με τις σεξουαλικές σου επιδόσεις. Προσπάθησε να μιλήσεις με το/τη σύντροφό σου ή με ένα/μία στενό-ή και έμπιστο-η φίλο-η για ό,τι αισθάνεσαι ή αντιμετωπίζεις. Ο/η λοιμωξιολόγος θα σε βοηθήσει ή θα σε παραπέμψει σε ειδικό. Αν τα σεξουαλικά προβλήματα οφείλονται σε κάποιο από τα φάρμακα που παίρνεις, ίσως είναι εφικτό να το αλλάξεις με κάποιο άλλο, που δεν έχει αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Επίσης είναι πιθανό ο/η γιατρός σου να σε παραπέμψει σε ειδικό, όπου θα έχεις την ευκαιρία να μιλήσεις για τις ανησυχίες και τα προβλήματά σου. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να είναι κατάλληλη η παραπομπή σου σε υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης εξειδικευμένες για το HIV. Εκεί μπορείς να κάνεις συνεδρίες που θα σε βοηθήσουν να αναγνωρίσεις και να ξεπεράσεις τα σεξουαλικά σου προβλήματα. Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν επίσης να σε βοηθήσουν. Η σιλδεναφίλη (Viagra), η τανταλαφίλη (Cialis) και η βαρδεναφίλη (Levitra) είναι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας σε άντρες, τα οποία δρουν αυξάνοντας τη ροή του αίματος στο πέος και καθιστώντας το πιο ευαίσθητο. Προσοχή! Αυτά τα φάρμακα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται εύκολα από όσους παίρνουν αναστολείς πρωτεάσης, μη νουκλεοσιδικούς αναστολείς της ανάστροφης μεταγραφάσης (NNRTI), τα αντιμυκητιασικά φάρμακα κετοκοναζόλη (Nizoral) και ιτρακοναζόλη (Sporanox) ή το αντιβιοτικό ερυθρομυκίνη. Για όσους παίρνουν ριτοναβίρη (Norvir) ως κύρια αγωγή συνιστάται να μην χρησιμοποιούν καθόλου Viagra, διότι υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία. Επίσης είναι πολύ επικίνδυνο να χρησιμοποιείς poppers ταυτόχρονα με Viagra, Cialis ή Levitra, διότι προκαλεί επικίνδυνη πτώση της αρτηριακής πίεσης. Δεν υπάρχει φάρμακο αντίστοιχο του Viagra για γυναίκες, αλλά το να μιλήσεις για το πώς αισθάνεσαι για το σεξ και τις εμπειρίες σου με έναν σεξολόγο ή ψυχοθεραπευτή μπορεί να φανεί χρήσιμο.  

Σεξουαλική υγεία

Η σεξουαλική υγεία είναι σημαντική για όλους-ες, αλλά είναι σημαντικότερη αν ζεις με HIV, διότι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) όχι μόνο προκαλούν αρρώστιες, αλλά και αυξάνουν τις πιθανότητες να μεταδώσεις τον ιό όταν κάνεις σεξ χωρίς προφύλαξη, ακόμη και αν το ιικό σου φορτίο είναι αρνητικό. Αν και τα ΣΜΝ μπορεί να σου φαίνονται λιγότερο σημαντικά σε σύγκριση με τον HIV, προκαλούν δυσάρεστα συμπτώματα. Αν δεν πάρεις θεραπεία, κάποια μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας ακόμη και ανεπανόρθωτες βλάβες, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις να αποβούν μοιραία. Μερικά ιογενή ΣΜΝ όπως ο ιός του απλού έρπητα τύπου-2 (HSV-2), που συνήθως ονομάζεται απλός έρπης, δεν θεραπεύονται, αλλά μπορείς να θέσεις υπό έλεγχο τα συμπτώματά τους. Η ηπατίτιδα Β είναι πολύ εύκολο να μεταδοθεί με το σεξ, ενώ η ηπατίτιδα Α και C μεταδίδονται επίσης μέσω συγκεκριμένων σεξουαλικών πρακτικών. Οι ηπατίτιδες Α, Β και C μπορεί να σε κάνουν να αρρωστήσεις μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης οι ηπατίτιδες Β και C μπορεί να προκαλέσουν μακροχρόνια ηπατική νόσο, η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία. Οι ηπατίτιδες B και C μπορεί να δυσκολέψουν τη θεραπεία του HIV. Ένας μικρός αριθμός οροθετικών ατόμων έχει επιμολυνθεί με διαφορετικά στελέχη του ιού που είναι πιο δυνατά ή ανθεκτικά στα φάρμακα, με αποτέλεσμα κάποια φάρμακα να αχρηστεύονται. Για το λόγο αυτό, το να κάνεις σεξ χωρίς προφυλάξεις με άλλο οροθετικό άτομο δεν είναι ακίνδυνο. Το να διατηρείς καλή σεξουαλική υγεία περιλαμβάνει επίσης την εξοικείωση με τη σεξουαλικότητά σου, το είδος του σεξ που προτιμάς και με ποιον-α κάνεις σεξ.  

Σεξουαλική υγεία και εξετάσεις

Αν είσαι σεξουαλικά ενεργός-ή, είναι συνετό να κάνεις τακτικά εξετάσεις για ΣΜΝ. Οι περισσότερες είναι δωρεάν και απόρρητες. Σε ορισμένες Μονάδες Λοιμώξεων ο έλεγχος της σεξουαλικής υγείας αποτελεί μέρος της συνήθους ιατρικής φροντίδας για τον ιό. Πρώτα απ’ όλα, φρόντισε οπωσδήποτε να κάνεις εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β. Μίλα με το/τη γιατρό σου στη Μονάδα Λοιμώξεων που παρακολουθείσαι. Για τα υπόλοιπα ΣΜΝ, αρκεί να κάνεις εξετάσεις μία φορά το χρόνο, κυρίως για τη σύφιλη, η οποία έχει έξαρση τελευταία, κολλάει εύκολα και δεν εμφανίζει πάντα συμπτώματα. Αν έχεις κάποιο σύμπτωμα στα γεννητικά σου όργανα ή στο λαιμό σου (π.χ. σπυράκια, πληγές, επίμονο ξερό βηχαλάκι που κρατάει βδομάδες), ίσως έχεις κολλήσει κάποιο ΣΜΝ. Μην το αγνοήσεις, περιμένοντας να φύγει από μόνο του. Μίλα με το/τη γιατρό σου στη Μονάδα Λοιμώξεων. Θα σε ρωτήσει για τις σεξουαλικές επαφές σου και θα εξετάσει τα πιθανά συμπτώματα. Είναι σημαντικό να είσαι ειλικρινής, αν είχες σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη, ώστε να σου γίνουν οι κατάλληλες εξετάσεις. Τα περισσότερα ΣΜΝ θεραπεύονται εύκολα, αρκεί να τα προλάβεις στην αρχή!  

Προστασία τη δικής σου σεξουαλικής υγείας και των άλλων

Πρωκτικό και κολπικό σεξ

Το πρωκτικό και κολπικό σεξ χωρίς προφύλαξη είναι ό,τι πιο επικίνδυνο μπορείς να κάνεις για να κολλήσεις ή να μεταδώσεις τον ιό. Οι πιθανότητες να μεταδώσεις τον ιό με το πρωκτικό ή το κολπικό σεξ χωρίς προφύλαξη είναι μεγαλύτερες όταν είσαι το άτομο που διεισδύει κατά τη σεξουαλική επαφή. Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός, αν έχεις υψηλό ιικό φορτίο, μη θεραπευμένο ΣΜΝ ή αν εκσπερματώνεις μέσα στο/στη σύντροφό σου. Ομοίως, οι πιθανότητες να μολυνθεί με τον ιό από εσένα ένα οροαρνητικό άτομο είναι αυξημένες, αν έχει μη θεραπευμένο ΣΜΝ όταν κάνει σεξ χωρίς προφύλαξη. Αν είσαι αυτός-ή που δέχεται διείσδυση στο σεξ, ο κίνδυνος να μεταδώσεις τον ιό είναι μειωμένος, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει, ειδικά αν έχεις υψηλό ιικό φορτίο ή μη θεραπευμένα ΣΜΝ.  

Στοματικό σεξ

Ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού μέσω του στοματικού σεξ είναι πολύ μικρότερος από ό,τι μέσω του πρωκτικού ή του κολπικού σεξ. Η Υπηρεσία Προστασίας Υγείας, η οποία παρακολουθεί τον ιό στην Ευρώπη, εκτιμά ότι περίπου το 1 με 3% του συνόλου της σεξουαλικής μετάδοσης του ιού οφείλεται στο στοματικό σεξ. Ωστόσο, τα αποδεικτικά στοιχεία είναι αντικρουόμενα, με ορισμένους γιατρούς και κάποιες μελέτες να δείχνουν ότι μέχρι και το 8% των μολύνσεων από τον ιό οφείλονται σε στοματικό σεξ και άλλοι να θέτουν το ποσοστό πολύ χαμηλότερα, ακόμα και σε μηδενικό επίπεδο. Ο κίνδυνος να μεταδώσεις ή να κολλήσεις HIV από το στοματικό σεξ είναι πολύ χαμηλότερος από τον κίνδυνο του πρωκτικού ή κολπικού σεξ χωρίς προφύλαξη. Παρ’ όλα αυτά, αυτός ο πολύ μικρός κίνδυνος αυξάνεται αν έχεις πολύ υψηλό ιικό φορτίο, μη θεραπευμένο ΣΜΝ, αν εκσπερματίσεις στο στόμα συντρόφου σου ή αν εκείνος-η έχει ουλίτιδα, ερεθισμούς ή πληγές στο στόμα. Δεν υπάρχουν αναφορές για μετάδοση του ιού σε γυναίκα που δέχεται στοματικό σεξ.  

Προφυλακτικά

Τα προφυλακτικά, όταν χρησιμοποιούνται σωστά, προσφέρουν άριστη προστασία έναντι των μολύνσεων από ΣΜΝ και της μετάδοσης του ιού σε άλλους ή επιμόλυνσης με άλλο στέλεχος του ιού. Στην Ευρώπη παλιότερα σύστηναν να χρησιμοποιούμε πιο δυνατά προφυλακτικά για το πρωκτικό σεξ, ωστόσο οι έρευνες έχουν δείξει ότι και τα κοινά προφυλακτικά είναι εξίσου ασφαλή. Τα προφυλακτικά φτιάχνονται συνήθως από λάτεξ. Μερικοί άνθρωποι είναι αλλεργικοί στο λάτεξ. Σε αυτή την περίπτωση, τα προφυλακτικά από πολυουρεθάνη είναι μια ασφαλής εναλλακτική λύση. Είναι επίσης σημαντικό εκτός από προφυλακτικό να χρησιμοποιείς λιπαντικό όταν κάνεις πρωκτικό σεξ, επειδή η τριβή χωρίς λίπανση κάνει πιο πιθανό να σκιστεί το προφυλακτικό. Πρέπει οπωσδήποτε να χρησιμοποιείς λιπαντικά με βάση το νερό, καθώς αυτά που έχουν σαν βάση το λάδι χαλάνε τα προφυλακτικά, τα οποία μπορεί να σκιστούν. Αν οι σεξουαλικές σου επαφές είναι μεγάλες σε χρονική διάρκεια, τότε είναι ασφαλέστερο να αλλάζεις προφυλακτικό κάθε 30 λεπτά.  

Πώς βοηθούν τα αντιρετροϊκά φάρμακα στην πρόληψη του HIV (PEP)

Αν ένα άτομο εκτεθεί στον ιό κατά τη διάρκεια του σεξ, οι Μονάδες Λοιμώξεων μπορεί να δώσουν αντιρετροϊκά φάρμακα για σύντομο χρονικό διάστημα για την πρόληψη της λοίμωξης. Αυτό ονομάζεται προφυλακτική αντιρετροϊκή αγωγή μετά από μη επαγγελματική έκθεση στον HIV ή προφύλαξη μετά την έκθεση (PEP για συντομία). Προσοχή! Ο/η γιατρός της Μονάδας Λοιμώξεων είναι αυτός-ή που αποφασίζει αν θα δώσει PEP ή όχι, συνεκτιμώντας τις περιστάσεις, τον κίνδυνο μόλυνσης αλλά και τον κίνδυνο για ανεπιθύμητες ενέργειες και εμφάνιση αντοχής στον ιό. Η PEP δεν είναι ένα είδος «χαπιού της επόμενης ημέρας» για τον ιό και δεν είναι 100% αποτελεσματική. Η χρήση της PEP εξετάζεται επίσης και για περιπτώσεις βιασμού και σεξουαλικής κακοποίησης, όπου υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης του ιού HIV. Για να πετύχει η PEP, πρέπει οπωσδήποτε να την πάρεις το συντομότερο δυνατό μετά την πιθανή έκθεση στον ιό, κατά το δυνατόν μέσα σε 24 ώρες και οπωσδήποτε εντός 72 ωρών. Αν παίρνεις αντιρετροϊκά φάρμακα και κάνεις σεξ χωρίς προφύλαξη με οροαρνητικό άτομο ή με κάποιο που δεν γνωρίζεις αν είναι οροθετικό ή όχι, αν πάθετε ατύχημα με το προφυλακτικό κατά τη διάρκεια του σεξ, ίσως περάσει από το μυαλό σου να του δώσεις από τα δικά σου αντιρετροϊκά φάρμακα με στόχο να μειωθεί ο κίνδυνος να μολυνθεί με τον ιό. Μην το κάνεις, είναι επικίνδυνο! Μερικά αντιρετροϊκά φάρμακα, ιδιαίτερα η αμπακαβίρη (Ziagen) και η νεβιραπίνη (Viramune), μπορεί να προκαλέσουν θανατηφόρα αλλεργική αντίδραση ή σοβαρές παρενέργειες. Υπάρχει επίσης πιθανότητα το άτομο στο οποίο δίνεις τα αντιρετροϊκά σου φάρμακα να έχει ήδη μολυνθεί με τον ιό και με το να πάρει άλλα φάρμακα να προκληθεί αντοχή στον ιό. Φυσικά είναι μεγάλο βάρος να ανησυχείς μήπως μετέδωσες τον ιό σε κάποιον. Αν νομίζεις ότι υπάρχει τέτοιος κίνδυνος και είναι απαραίτητο ο/η σύντροφός σου να πάρει PEP, πήγαινε το συντομότερο δυνατό στη Μονάδα  σου ή σε κάποια άλλη Μονάδα Λοιμώξεων ή μεγάλο νοσοκομείο. Αν είναι κλειστή, πήγαινε στα επείγοντα κάποιου νοσοκομείου, αν και δυστυχώς πάρα πολλοί-ές γιατροί, ειδικά στην επαρχία, δεν γνωρίζουν ακόμα την PEP. Στο νοσοκομείο “Συγγρός” μπορεί να σου χορηγηθεί PEP σε 24ωρη βάση.  

Μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο και μεταδοτικότητα

Στόχος της αντιρετροϊκής αγωγής είναι να μειώσεις το ιικό σου φορτίο σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα. Αυτό δε σημαίνει ότι θεραπεύεσαι από τον ιό, αλλά ότι ο συνδυασμός των φαρμάκων που παίρνεις μειώνει την ικανότητα του ιού να αναπαράγεται, ώστε να μην μπορεί πλέον να ανιχνευθεί στο αίμα. Γίνονται πολλές συζητήσεις για το αν ένα άτομο που παίρνει αντιρετροϊκή αγωγή και έχει αρνητικό ιικό φορτίο μεταδίδει τον ιό σε ερωτικούς-ές συντρόφους. Στις αρχές του 2008, ορισμένοι λοιμωξιολόγοι στην Ελβετία εξέδωσαν οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες όποιος παίρνει αντιρετροϊκή αγωγή και έχει μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο στο αίμα του δε θα πρέπει να θεωρείται ότι μολύνει συντρόφους του, εφόσον:
  • Το ιικό του φορτίο είναι μη ανιχνεύσιμο για τουλάχιστον έξι μήνες.
  • Δεν έχει άλλο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.
  • Παίρνει σωστά την αντιρετροϊκή του αγωγή.
Οι οδηγίες αυτές ήταν πολύ αμφιλεγόμενες και ελάχιστοι ερευνητές ή γιατροί τις υποστηρίζουν επίσημα. Να τονιστεί επίσης ότι η έρευνα αφορά ετερόφυλα ζευγάρια και το κολπικό σεξ, ενώ αντίθετα δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για το πώς το ιικό φορτίο επηρεάζει τη μετάδοση του ιού στο πρωκτικό σεξ. Το πρωκτικό σεξ είναι πιο επικίνδυνο από το κολπικό, διότι ο πρωκτός τραυματίζεται πολύ πιο εύκολα και είναι πιο απορροφητικός. Σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι η πετυχημένη αντιρετροϊκή θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού, αλλά ο κίνδυνος εξακολουθεί να υπάρχει, ακόμα και αν παίρνεις αγωγή και έχεις χαμηλό ιικό φορτίο. Είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσουν περισσότερες συζητήσεις γύρω από αυτό το αμφιλεγόμενο ζήτημα, ενώ στα διεθνή συνέδρια συνεχώς εμφανίζονται περισσότερες έρευνες σχετικά με το ιικό φορτίο και τη μολυσματικότητα.  

Επιμόλυνση

Εκτός από τα ΣΜΝ, η σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη έχει και άλλους κινδύνους για την υγεία των ανθρώπων που ζουν με HIV. Έχουν αναφερθεί κάποιες περιπτώσεις όπου κάποιο οροθετικό άτομο επιμολύνθηκε με άλλο υπότυπο ή στέλεχος του ιού που είναι ανθεκτικό στα αντιρετροϊκά του φάρμακα. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό οδήγησε σε αύξηση του ιικού φορτίου και μείωση των CD4. Επιπλέον, μειώθηκαν οι φαρμακευτικές επιλογές, διότι ο τύπος του ιού με τον οποίο επιμολύνθηκαν ήταν ανθεκτικός σε ορισμένα ή σε όλα τα αντιρετροϊκά φάρμακα που έπαιρναν, καθώς και άλλα που δεν είχαν πάρει ποτέ. Επιμολύνσεις έχουν αναφερθεί τόσο σε ομοφυλόφιλους όσο και σε ετεροφυλόφιλους άνδρες. Παρόλο που οι επιμολύνσεις είναι σπάνιες, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να συμβούν. Πολλές από τις περιπτώσεις συνέβησαν αμέσως μετά την αρχική μόλυνση από τον ιό και συχνά όταν τα οροθετικά άτομα διέκοπταν προσωρινά την αντιρετροϊκή τους αγωγή. Έχει επίσης αναφερθεί μια περίπτωση επιμόλυνσης ατόμου μετά από πολλά χρόνια από την στιγμή της διάγνωσής του. Είχε ήδη αναπτύξει αντοχή στα περισσότερα από τα διαθέσιμα αντιρετροϊκά φάρμακα και έκανε σεξ χωρίς προφύλαξη με πολλούς άντρες. Επιπλέον, υπήρξε περίπτωση επιμόλυνσης κάποιου ενώ έπαιρνε αντιρετροϊκή αγωγή.