Ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας δίνει στη δημοσιότητα την επιστολή που συνέταξε και απέστειλε στη Γενική Γραμματέα Ισότητας των Φύλων κ. Φωτεινή Κούβελα, με αφορμή τη συγκρότηση ομάδας διοίκησης έργου κατά της πορνείας και αναφορικά με τις θέσεις και τις απόψεις μας για την εργασία στο σεξ και για την ταύτιση που επιχειρείται με τη σωματεμπορία και την εκμετάλλευση ανθρώπων.
Αθήνα, 04 Μαΐου 2017
Αγαπητή κ. Κούβελα,
Με αφορμή το Δελτίο Τύπου που δημοσίευσε στις 2 Μαΐου 2017 η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων του Υπουργείου Εσωτερικών αναφορικά με τη συγκρότηση ομάδας διοίκησης έργου κατά της πορνείας, θα θέλαμε να εκφράσουμε την ανησυχία μας για την προσπάθεια ταύτισης της εργασίας στο σεξ με την εμπορία και εκμετάλλευση ανθρώπων.
Η παράνομη διακίνηση προσώπων με σκοπό τη σεξουαλική και οικονομική εκμετάλλευση περιλαμβάνει τη στρατολόγηση προσώπων, μέσω της απειλής ή της χρήσης βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού και τη διαμόρφωση συνθηκών δουλείας. Αντίθετα ως εργασία στο σεξ νοείται η εκούσια παροχή υπηρεσιών σεξ από άτομα ανεξαρτήτως φύλου, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου, σε εξωτερικούς ή σε εσωτερικούς χώρους, μέσω συνοδείας ή άλλων σεξουαλικών δραστηριοτήτων. Η ταύτιση των δύο παραπάνω όρων όχι μόνο δε διευκολύνει την εξεύρεση και εφαρμογή αποτελεσματικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με τη διεθνική σωματεμπορία και την εργασία στο σεξ, αλλά αντίθετα δημιουργεί πρόσθετα προσχώματα στην επίλυσή τους.
Είναι αυτονόητο πως κάθε μορφή εξαναγκασμού και εμπορίας ανθρώπων παραβιάζει κάθε αρχή δικαίου και έννοια ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως εκ τούτου εμπίπτει στις σχετικές διατάξεις του Ποινικού Κώδικα. Σε αυτή την κατεύθυνση, η νομοθεσία στην Ελλάδα έχει πράγματι ενισχυθεί την τελευταία δεκαπενταετία. Οι νόμοι 3064/2002 και 3274/2004 και η κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη δράση κατά της Εμπορίας Ανθρώπων από την Ελλάδα το 2013, ποινικοποιούν όχι μόνο τη σωματεμπορία ως εγκληματική πράξη αλλά και τη συνειδητή αποδοχή των υπηρεσιών που προέρχονται από θύματα της διακίνησης ανθρώπων και αναγνωρίζουν και προστατεύουν τα θύματα εμπορίας.
Ωστόσο από την άλλη πλευρά, η εργασία στο σεξ δε μπορεί να θεωρείται εκ προοιμίου ως προϊόν εμπορίας ανθρώπων και στη βάση αυτή να ποινικοποιείται. Η συγκεκριμένη λογική δυσχεραίνει την καταπολέμηση του trafficking, καθώς τα άτομα που έχουν εμπλακεί σε μια δραστηριότητα που είναι παράνομη, φοβούνται να καταγγείλουν τους υπαίτιους του εξαναγκασμού τους. Ταυτόχρονα ωθεί τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στο σεξ στην παρανομία, αυξάνοντας δραματικά τους κινδύνους που σχετίζονται με την ατομική τους ασφάλεια, με την παραβίαση των ατομικών τους δικαιωμάτων και ελευθεριών και με τη δημόσια υγεία εν γένει.
Αναφορικά με το «Σουηδικό μοντέλο» που επικαλείται η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, έχει ήδη αποδειχθεί πως δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα προβλήματα που σχετίζονται με τη σωματεμπορία, αλλά και με την εργασία στο σεξ. Εμπειρικά δεδομένα, έρευνες και μαρτυρίες εργαζομένων στην πραγματικότητα υποδεικνύουν την αρνητική επίδρασή του στην υγεία, την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα των εργαζομένων στο σεξ. Για παράδειγμα, η έρευνα του Jay Levy (2015), βασισμένη σε τριάμισι χρόνια συμμετοχικής παρατήρησης σε σημεία σεξουαλικής εργασίας στο δρόμο στη Στοκχόλμη και σε συνεντεύξεις από εργαζομένους, εμφανώς δείχνει ότι οι συνέπειες του νομικού πλαισίου είναι ο περιορισμός του διαμοιρασμού πληροφοριών ασφαλείας και προφυλακτικών για τους εργαζομένους του σεξ από παρόχους υπηρεσιών και μια συνεχιζόμενη ανταγωνιστική σχέση μεταξύ αστυνομίας και εργαζομένων.
Με βάση τα παραπάνω, καλούμε την Ελληνική Πολιτεία να αναθεωρήσει τον αναχρονιστικό νόμο 2734/1999, όχι προς την κατεύθυνση της πλήρους ποινικοποίησης της εργασίας στο σεξ, αλλά αντίθετα προς την άρση των εμποδίων που ωθούν τους εργαζόμενους στο σεξ στην παρανομία, στην περιθωριοποίηση και τελικά στην εκμετάλλευση. Σας καλούμε επίσης να προσκαλέσετε να συμμετέχουν στην Επιτροπή οι κοινωνικοί εταίροι που προέρχονται από τη συγκεκριμένη κοινότητα ή εργάζονται για την προάσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο σεξ.
Στο πλαίσιο αυτό, η «Θετική Φωνή» αναλαμβάνει την πρωτοβουλία ενίσχυσης του δημοσίου διαλόγου για την εργασία στο σεξ στην Ελλάδα και το νομοθετικό πλαίσιο που την περιβάλει, με τη διοργάνωση ημερίδας για το συγκεκριμένο θέμα την Πέμπτη 25 Μαΐου 2017. Η ημερίδα πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εσωτερικών και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που θα συμμετέχετε ως ομιλήτρια, καθώς θα δοθεί η δυνατότητα να συζητήσουμε διεξοδικά τις απόψεις μας.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε επιπρόσθετη πληροφορία ή διευκρίνιση και προτείνουμε τον προσδιορισμό μίας συνάντησης εργασίας εν όψει της διοργάνωσης της ημερίδας.
Με εκτίμηση,
Νίκος Δέδες
Πρόεδρος
Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας