26 Μαΐου 2017
Η ανάγκη αλλαγής του αναχρονιστικού νόμου 2734/1999 αποτέλεσε το κοινό σημείο αναφοράς των τοποθετήσεων του συνόλου των ομιλητών που συμμετείχαν στην ημερίδα για την εργασία στο σεξ στην Ελλάδα, που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 25 Μαΐου 2017, στην Αθήνα, ως μία πρωτοβουλία του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας και του AIDS Healthcare Foundation Europe.
Καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες, ο Πρόεδρος της “Θετικής Φωνής” Νίκος Δέδες σημείωσε πως η ημερίδα αποσκοπεί στην ενίσχυση του δημόσιου διαλόγου για το συγκεκριμένο θέμα, καθώς οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες στο σεξ αποτελούν μία από τις ευάλωτες στον HIV και στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κοινωνικές ομάδες. Ο Διευθυντής του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας Γιάννος Λίβανος, επισήμανε πως η προάσπιση των δικαιωμάτων τους, η εργασία σε καθεστώς νομιμότητας και η κοινωνική ενσωμάτωσή τους θα συμβάλουν παράλληλα στη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας.
Στο χαιρετισμό του ο Υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης τόνισε πως “δεν αρκεί μόνο η μελέτη του Ολλανδικού ή του αντίστοιχου Σουηδικού μοντέλου για την αποτελεσματική νομοθέτηση αυτών των κρίσιμων κοινωνικών θεμάτων. Πρέπει να συμπεριλάβουμε στην εξίσωση όσο το δυνατόν περισσότερους παράγοντες. Το ιδιαίτερο κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο που αντανακλάται σε κάθε εθνική νομοθεσία, τη διάκριση ανάμεσα στην εργασία στο σεξ και την παράνομη διακίνηση και εκμετάλλευση ανθρώπων. Να τα σταθμίσουμε, και το πιο σημαντικό από όλα: Να ανοίξουμε τη συζήτηση όχι μόνο με τους εμπλεκόμενους φορείς αλλά και με την αυτοδιοίκηση.”
Η Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων υπενθύμισε πως ο Δήμος έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις προς την Πολιτεία για την αντιμετώπιση της παράνομης πορνείας στο κέντρο της πόλης, στην κατεύθυνση του περιορισμού των προϋποθέσεων που απαιτούνται για τη νόμιμη λειτουργία χώρων παροχής υπηρεσιών σεξ. “Όσο υπάρχει πορνεία, θα πρέπει να μεριμνούμε να γίνεται σε νόμιμο πλαίσιο, ωστόσο κατά τη γνώμη μου η σεξουαλική πράξη ιδανικά δε θα έπρεπε να είναι εμπορεύσιμο αγαθό” δήλωσε η κ. Στρατηγάκη.
Ο Ευθύμιος Παπαδόπουλος, Αστυνόμος Α’, Προϊστάμενος του Τμήματος Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων στη Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής ανέφερε πως σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας στο κέντρο της Αθήνας λειτουργούν 350 χώροι παροχής υπηρεσιών σεξ από τους οποίους μόνο 2 ή 3 είναι νόμιμοι. Αναγνώρισε την ανάγκη να δοθούν περισσότερες άδειες λειτουργίας, αλλά παράλληλα θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι στο σεξ δεν είναι θύματα εκμετάλλευσης και σωματεμπορίας.
Ο καθηγητής εγκληματολογίας Γρηγόρης Λάζος παρουσίασε τα στοιχεία έρευνας του Πάντειου Πανεπιστημίου σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των στούντιο στην Αθήνας ανέρχεται στα 600 έως 800, ενώ εκτιμάται ότι το 2015 εργάστηκαν στο σεξ περίπου 17.000 άτομα. Η συντριπτική πλειοψηφία εργαζόταν σε καθεστώς παρανομίας, γεγονός που καθιστά τους εργαζόμενους στο σεξ πιο ευάλωτους στην εκμετάλλευση.
Η εκπρόσωπος της Γενικής Γραμματέως Διαφάνειας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης Μαρίας Γιαννακάκη αναγνώρισε πως με τον ισχύοντα νόμο καθίσταται σχεδόν αδύνατη η νόμιμη εργασία στο σεξ. “Η προστασία της δημόσιας υγείας θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω της κοινωνικής ενσωμάτωσης και όχι μέσω του αποκλεισμού και της διαπόμπευσης ανθρώπων, αλλά με ένα νομικό πλαίσιο που δε θα αποτελεί αντιγραφή και επικόλληση νόμων που εφαρμόζονται στο εξωτερικό” σημείωσε στην ομιλία της.
Ο Εθνικός Εισηγητής για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων του Υπουργείου Εξωτερικών Ηρακλής Μοσκώφ επισήμανε πως “το πρόβλημα είναι δύσκολο και σύνθετο, αλλά πρέπει να γίνει η αρχή, η κοινωνία και η πολιτεία πρέπει να δουν κατάματα την πραγματικότητα. Υπάρχουν ποικίλες απόψεις και μοντέλα για την νομιμοποίηση της πορνείας ή τον περιορισμό της ζήτησης και θα πρέπει να εξεταστούν μέσα από ένα ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο”.
Η Πρόεδρος της “PRAKSIS” Νίκη Βουδούρη ανέδειξε τη σημασία και το ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην προάσπιση των δικαιωμάτων των εργαζόμενων στο σεξ και στην υποστήριξη των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων. Η εκπρόσωπος του κέντρου ενδυνάμωσης γυναικών εργαζόμενων στο σεξ στο δρόμο “Red Umbrella Athens” Άννα Κουρουπού παρουσίασε τις υπηρεσίες της δομής προς τις ωφελούμενες και ανέδειξε βιωματικά την ανάγκη να αναγνωριστεί η εργασία στο σεξ ως ένα ισότιμο επάγγελμα με κάθε άλλη εργασία σημειώνοντας πως ο όρος “πορνεία” είναι κακοποιητικός και θέτει τη δημόσια συζήτηση σε λανθασμένη βάση. Η Υπεύθυνη της Νομικής Υπηρεσίας του Κέντρου Ζωής Χαρά Παπαγεωργίου παρουσίασε το θέμα της δυνατότητας νόμιμης εργασίας στο σεξ οροθετικών ατόμων που λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή, έχουν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο και επομένως δε μπορούν να μεταδώσουν τον ιό HIV σε άλλα άτομα μέσω της σεξουαλικής επαφής. Η Μαρία Μουδάτσου, Δικαστική Ψυχολόγος και Διευθύντρια Θεσμικών & Κάθετων Χρηματοδοτήσεων στην “PRAKSIS” παρουσίασε τις δράσεις της οργάνωσης στην υποστήριξη θυμάτων σωματεμπορίας και επισήμανε πως ο διαχωρισμός ανάμεσα στην εμπορία ανθρώπων και την πορνεία απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή προκειμένου να διασφαλιστούν τα δικαιώματα και η ασφάλεια και των δύο πλευρών. Τέλος ο Γρηγόρης Βαλλιανάτος εκπροσωπώντας το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι υπογράμμισε την ανάγκη να γίνει σεβαστό από όλες τις πλευρές το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των εργαζόμενων στο σεξ και να αναγνωριστούν στην πράξη τα δικαιώματά τους.
Στο στρογγυλό τραπέζι “Η πραγματικότητα στο εξωτερικό και η πρόταση για την Ελλάδα”, ο Ευρωβουλευτής Μιλτιάδης Κύρκος σημείωσε πως “είναι καιρός να συζητήσουμε για την πλήρη αποποινικοποίηση της εργασίας στο σεξ και τη ρύθμιση των νέων κανόνων που θα διασφαλίζουν την ασφάλεια, την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, τη νομική υποστήριξη των ατόμων, αλλά και τη δημόσια υγεία”. Ο Διδάκτωρ Νομικής και Νομικός Σύμβουλος της “Θετικής Φωνής” Βαγγέλης Μάλλιος παρουσίασε την πρόταση σχεδίου νόμου του Συλλόγου Οροθετικών για την εργασία στο σεξ, στην οποία προτείνεται η άρση σημαντικών περιορισμών που ωθούν του εργαζόμενους στην παρανομία. Ο Thierry Schaffauser από την οργάνωση “International Committee on the Rights of Sex Workers in Europe” παρουσίασε το νομικό πλαίσιο που περιβάλλει την εργασία στο σεξ σε χώρες του εξωτερικού όπως η Ρωσία, η Ουκρανία, η Γαλλία, η Σουηδία, η Ολλανδία, η Ιταλία και η Νέα Ζηλανδία και ανέπτυξε τα επιχειρήματά του σχετικά με τις αρνητικές συνέπειες της ποινικοποίησης της εργασίας στο σεξ στη δημόσια υγεία και στην κοινωνική ενσωμάτωση του συγκεκριμένου πληθυσμού. Ο εκπρόσωπος του “Sex Workers’ Rights Advocacy Network” Trajhe Janushev παρουσίασε τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες του δικτύου στην κατεύθυνση της αποστιγματοποίησης των εργαζόμενων στο σεξ και της προάσπισης των δικαιωμάτων τους. Η Eva Duif και η Ycette Luhrs από την οργάνωση “PROUD, Dutch Union for Sex Workers” ανέπτυξαν πτυχές του Ολλανδικού μοντέλου που επιχειρεί να εντάξει τους εργαζόμενους στο σεξ σε ένα καθεστώς πλήρους νομιμότητας και ενσωμάτωσης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε και η συζήτηση των βουλευτών και εκπροσώπων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, οι οποίοι ομόφωνα υποστήριξαν την ανάγκη εκσυγχρονισμού του νομικού πλαισίου. Ο Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος υποστήριξε πως θα πρέπει να γίνει σεβαστό από την πολιτεία το δικαίωμα των εργαζόμενων στο σεξ στην αυτοδιάθεση. Ο Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Ιάσων Φωτήλας διαφώνησε δημόσια με τη θέση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων υπέρ της υιοθέτησης του Σουηδικού μοντέλου που προβλέπει την ποινικοποίηση της εργασίας στο σεξ. Ο εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και πρώην Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης Γιάννης Ιωαννίδης αναγνώρισε πως ο ισχύων νόμος έχει οδηγήσει στην ανομία και επισήμανε πως σε περίπτωση ποινικοποίησης της εργασίας στο σεξ θα ετίθετο ακόμη και ζητήματα συνταγματικότητας. Η Φωτεινή Λεομπίλλα που εκπροσώπησε το Πόταμι σημείωσε πως κάθε προσπάθεια ταύτισης της σωματεμπορίας με την εργασία στο σεξ ευνοεί τα κυκλώματα εμπορίας ανθρώπων, ενώ ο Βουλευτής των Ανεξάρτητων Ελλήνων Θανάσης Παπαχριστόπουλος επισήμανε την ανάγκη ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους που θα προστατεύει τα δικαιώματα των ευάλωτων ομάδων. Τέλος, η Βουλευτής της Ένωσης Κεντρώων Θεοδώρα Μεγαλοοικονόμου τάχθηκε υπέρ της ουσιαστικής αναγνώρισης της εργασίας στο σεξ ως ισότιμου επαγγέλματος.
Μία ιδιαίτερη στιγμή για την εκδήλωση αποτέλεσε η ενός λεπτού σιγή που τηρήθηκε στη μνήμη του Προέδρου της PRAKSIS Τζανέτου Αντύπα που υπήρξε ένας οραματιστής και πολυπράγμων άνθρωπος της κοινωνίας των πολιτών της Ελλάδας.
