17 Δεκεμβρίου 2017
Η 17η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Μέρα Κατά της Βίας των Εργαζόμενων στο Σεξ (International Day to End Violence Against Sex Workers) από το 2003 με στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για τα εγκλήματα μίσους που διαπράττονται εντάντια στα άτομα που εργάζονται στο σεξ παγκοσμίως. Η ιδέα αυτή γεννήθηκε από την ιδρύτρια του Sex Workers Outreach Project USA Robyn Few και τη Dr. Annie Sprinkle, ως ημέρα μνήμης για τα θύματα του Green River Killer στο Seattle (Washington), ο οποίος δολοφόνησε 71 άτομα στην πλειονότητά τους εργάζονταν στο σεξ.
Ο Πρωτοβάθμιος φορέας Πρόληψης και Ενδυνάμωσης στο σεξ «Red Umbrella Athens» που λειτουργεί η “Θετική Φωνή”, έχει θέσει ήδη από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ως έναν από τους βασικούς στόχους την προάσπιση των δικαιωμάτων των ατόμων που εργάζονται στο σεξ, τόσο με διεκδικήσεις προς την πολιτεία, όσο και με δράσεις ευαισθητοποίησης προς την κοινωνία, αναφορικά με τη βία που υφίστανται οι γυναίκες, τα τρανς άτομα και οι άνδρες που εργάζονται στο σεξ.
Σύμφωνα με μαρτυρίες των ίδιων των ατόμων που προσέρχονται στο Κέντρο Ημέρας του Red Umbrella Athens, έχουν υποστεί στο σύνολό τους βία πολλαπλών μορφών με συχνότερες την αφαίρεση προφυλακτικού εν αγνοία τους, την άρνηση πληρωμής για τις υπηρεσίες ή την πληρωμή με πλαστά χρήματα, αλλά και την απόπειρα επίθεσης. Συχνότεροι δράστες είναι οι πελάτες. Απευθύνθηκαν στις αρχές περίπου το 51,1%, ενώ κύριες αιτιολογίες μη καταγγελίας είναι ότι η αστυνομία δεν θα ασχοληθεί ή δεν θα φέρει αποτέλεσμα, όπως φυσικά και ο φόβος για τα αντίποινα από το δράστη.
Την Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου, τρεις μέρες πριν την Παγκόσμια Ημέρα η ομάδα του Red Umbrella Ath την ώρα λειτουργίας τoυ Κέντρου Ημέρας μαζί με τις ωφελούμενες διοργάνωσε εκδήλωση για την ενημέρωση, για την ενδυνάμωση, για μια προσπάθεια να αντιληφθούν πως δεν είναι μόνες σε εκείνο το κοινό σημείο της βίας των εργαζόμενων στο σεξ σε ολόκληρο τον κόσμο. Εκείνη την ημέρα το Κέντρο Ημέρας γέμισε ελπίδα και δύναμη για να συζητήσουμε το σκληρό πρόσωπο της καθημερινότητας και να βρούμε λύσεις να διεκδικήσουμε την προστασία της ανθρώπινης ζωής μας και αξιοπρέπειας ως εργαζόμενα άτομα στο σεξ και πολίτες αυτής της κοινωνίας.
Η άποψη των ανθρώπων που είναι μέλη του «Red Umbrella Athens» και εργάζονται στο σεξ
Άννα Κουρουπού, Υπεύθυνη Ενδυνάμωσης Κοινότητας RUA
«Με μια πιο γενικευμένη σκέψη, θεωρώ βία οτιδήποτε καθηλώνει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αυτό περιλαμβάνει κάθε μορφή της -ιδιαίτερα με προσωπεία- σε οποιαδήποτε ανύποπτη στιγμή για οτιδήποτε φέρεις, αντιπροσωπεύεις ή είσαι. Πάντα έχει λόγο ύπαρξης η βία,αλλά καμία δικαιολογία. Λόγω της εργασίας μου στο σεξ αλλά και της “ιδιαίτερη φύσης” μου, είμαι τρανς γυναίκα, η βία έχει παίξει πρωταγωνιστικό και κυρίως καθοριστικό ρόλο στη ζωή μου. Οι κραυγαλέες πράξεις βίας που έχω υποστεί είναι πολλές. Βιασμοί-και ομαδικοί- ξυλοδαρμοί,εκβιασμοί από επίδοξους προστάτες της τσέπης τους και μόνο και μια καθημερινή ταπείνωση,ιδιαίτερα όταν εργαζόμουν στο δρόμο. Το να σε λοιδορεί ο κάθε περαστικός, απλά για να γελάσει με το δικό του “ρόπαλο” αστειότητας, ή να σου πετάξει μια πέτρα στο κεφάλι γελώντας ή ένα γιαούρτι ενσωματωμένο με κομμάτια γυαλιών,είναι αδύνατον σχεδόν να περιγραφεί πόσο καταστροφικό είναι για την πορεία της ζωής ενός ανθρώπου που φέρει δυο μελανά στίγματα πάνω του. Οι επιπτώσεις είναι ολέθριες με αποτέλεσμα να δημιουργούν ένα μόνιμο αίσθημα ανασφάλειας σε κάθε δραστηριότητα της καθημερινότητας, με ότι αυτό συνεπάγεται. Μη εμπιστοσύνη, φόβος, τραύματα, μη επουλώσιμα και μια χαμηλή αυτοεκτίμηση που το καθιστά μονίμως να είναι σε μια στάση άμυνας και καχυποψίας. Δηλαδή έναν “σκλαβωμένο” άνθρωπο στο ρόλο που του δημιούργησε η ίδια η βία. Στις πιο ιδιαίτερες στιγμές της μπαίνει σε βλέμματα, μορφασμούς, λέξεις που ενοχοποιούν την ύπαρξη του.
Ο πιο χρήσιμος τρόπος για να σταματήσει η βία είναι η παιδεία, η γνώση και φυσικά το οικογενειακό περιβάλλον. Επειδή όμως αυτά ακούγονται και προφανώς είναι ουτοπικά, θεωρώ πως μία νομοθεσία με εργασιακές και ιδίως κοινωνικές παροχές έχει ανασταλτικό χαρακτήρα σε κάθε επίδοξο προϊόν της βίας. Ελπίζω λοιπόν κάποια στιγμή η Ελληνική κυβέρνηση να κοιτάξει με σοβαρότητα και ενδιαφέρον τα προβλήματα που δημιουργούνται σε τόσους ανθρώπους -και είναι πολλοί- βάζοντας μια περιχαράκωση ανάμεσα στη βία και στο δικαίωμα για μια πραγματικά ελεύθερη ζωή. Είναι ένα στοίχημα που έχει μπροστά της να το κερδίσει,δίνοντας μάλιστα και το ερέθισμα στην κοινωνία να σκεφτεί πως είναι πραγματικά τραγικό να σε πολεμάει αυτός που είναι ο “εργοδότης” σου. Δηλαδή ο πελάτης σου.»
Ειρήνη, Μέλος της ομάδας Red Umbrella Athens από τον Φεβρουάριο 2017.
«Η βία δεν είναι μόνο οι δολοφόνοι ή η κακοποίηση σωματική, λεκτική, ψυχολογική. Μπορεί να είναι και κατάχρηση εξουσίας (π.χ αστυνομία), το στίγμα, η ποινικοποίηση.Όλα αυτά είναι κομμάτι της βίας ενάντια στους ανθρώπους sex workers. Ο ρατσισμός, η oμοφοβία, η τρανσφοβία επίσης.
Θυμάμαι αρκετά σκηνικά βίας: Πελάτης που με έπιασε απ’ το λαιμό για να με πνίξει επειδή δεν του είπα σ’αγαπώ. Απαξίωση και ειρωνεία από όργανα της τάξης. Λεκτικές φράσεις θίγοντας την κατ’επιλογή μου φύση. Επίθεση με αυγά, γιαούρτια, φρούτα, κ.ά. Απόπειρα δολοφονίας (π.χ. προσπάθησε να με πατήσει με το αυτοκίνητο, ξυλοδαρμός με βαρύ αντικείμενο κ.ά).
Η έλλειψη γνώσης, παιδείας, καλλιέργειας και μόρφωσης οδηγούν στην οποιαδήποτε μορφή βίας. Το μήνυμά μου για την 17η Δεκεμβρίου είναι ότι ζητώ την ίση μεταχείριση, την προστασία και τα δικαιώματα που έχουν όλοι οι πολίτες. Την αποποποινικοποίηση της εργασίας στο σεξ. Λέμε στοπ σε κάθε μορφή βίας απ’ όπου και αν προέρχεται. Η εργασία στο σεξ είναι εργασία.»
«Είμαι ο Χρήστος και είμαι sexworker δραστηριοποιούμενος στο ιντερνετικό sexworking τα τελευταία 8 χρόνια και μέλος της ομάδας Red umbrellaAthens και στη Θετική Φωνή τον τελευταίο χρόνο.
Ως εργαζόμενος στο σεξ ,για να είμαι ειλικρινής δεν έχω υποστεί σωματική βια. Για μένα η βία είναι οποιαδήποτε ενέργεια σωματική που συμβαίνει σε ένα άτομο χωρίς να το έχει επιλέξει συνειδητά. Δεν υπάρχει λογική και λόγος για τη βία. Δεν εξηγείται απλά δυστυχώς συμβαίνει. Σε αυτή τη δουλειά, το ότι δεν έχω υποστεί βια , αισθάνομαι ότι με βοηθάει αρκετά ο τρόπος προσέλκυσης των πελατών μου, ο οποίος γίνεται από διάφορες σχετικές ιστοσελίδες, όπως επίσης και το ότι έχω σταθερούς πελάτες . Θα μπορούσα να υποστηρίξω πως αυτό, κατά κάποιο τρόπο, με προστατεύει από το να ήμουν σε κάποια πιάτσα εκτεθειμένος από τους παρελκόμενους πελάτες είτε από τα όργανα του νόμου.
Μπορεί σε ένα καθεστώς τρομολαγνείας η εργασία στο σεξ να είναι γυναικεία υπόθεση και πολλές φορές ατυχώς να συνδέεται με την «κακομοιριά» και την εν γένει κακοποίηση. Να μην ξεχνάμε όμως ότι η εργασία στο σεξ είναι και άλλα πράγματα. Η εργασία στο σεξ αποτελείται από ανθρώπους. Υπάρχουν φορές που έχω συγκινηθεί από το πόσο καλή χορεύτρια είναι μία γυναίκα που μας επισκέπτεται στον Κέντρο Ημέρας ή το πόσο καλά ζωγραφίζει μια άλλη, ή επίσης για το πόσο καλές είναι οι συμβουλές μαγειρικής μίας τρίτης. Η εργασία στο σεξ αφορά ανθρώπους και οι άνθρωποι δεν είναι μονοδιάστατες μαριονέτες, έχουν ψυχή και ζουν αν τους δώσεις το κατάλληλο περιβάλλον να αναπτυχθούν.
Θα ήθελα να μπορούσα να σταματήσω κάθε μορφή βιας στον πλανήτη, αλλα θα ήταν ουτοπικό έστω και να το φανταστώ. Αυτό που αισθάνομαι και θα ήθελα να το επικοινωνήσω είναι ότι κανείς τελικά δεν είναι ή δεν θα πρεπε να είναι μόνος του. Πάντα θα υπάρχει ένα φωτεινό τούνελ στο σκοτάδι κι ας το αναζητήσουμε. Το Red Umbrella Athens, το team μας αλλά και οι ωφελούμενοι/ες του Κέντρου Ημέρας μας προσωπικά με βόηθησαν στο να συνειδητοποιήσω περισσότερο και να εντάξω τον εαυτό μου σε ένα σύνολο ισότιμο και ελεύθερο να πάρει αποφάσεις, να σκεφτεί και να δώσει λύσεις και να διεκδικήσει το αυτονόητο που είναι η αξιοπρέπεια.
Αυτό στέλνω λοιπόν σαν μήνυμα για φέτος τη 17/12. Η Robyn Few ακτιβίστρια και πόρνη στο επάγγελμα τάχθηκε κατά της βιας των εργαζομένων στο σεξ . Η Robyn οραματίζεται έναν κόσμο όπου κανένας πελάτης ή εκπρόσωπος του νόμου δε θα βιαιοπραγεί, έναν κόσμο που θέλει περισσότερο συσπειρωμένους τους εργαζόμενους/ες στο σεξ , γι’ αυτό σκέψου πως δεν είσαι μόνος σου ή μόνη σου, και πως κάπου υπάρχει κάποιος που έχει πολύ χρόνο να ακούσει την ιστορία σου!».
Διεθνώς
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., οι εργαζόμενοι στο σεξ (sex workers) διεθνώς υφίστανται υψηλά ποσοστά βίας, διακρίσεων, όπως και πολλές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Η βία κατά των εργαζομένων στο σεξ σχετίζεται με ασυνέπεια στη χρήση προφυλακτικού και με αυξημένο ρίσκο έκθεση σε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Παγκοσμίως, οι εργαζόμενοι του σεξ αντιμετωπίζουν 45-75% πιθανότητα εμφάνισης βίας στον εργασιακό χώρο και 32 -55% πιθανότητα να βιώσουν σεξουαλική βία μέσα σε ένα οποιοδήποτε έτος. [1] Οι εργαζόμενοι στο σεξ δεν είναι μόνο ευάλωτοι στη βία από τους πελάτες ή άτομα που παριστάνουν τους πελάτες, αλλά κυρίως από ιδιώτες, την αστυνομία, τη μεταναστευτική αστυνόμευση όπως και από τα δικαστήρια. Επιπροσθέτως, οι εργαζόμενοι στο σεξ βιώνουν ένα μεγάλο εύρος παρενοχλήσεων, λεκτικής και σωματικής κακοποίησης, όπως και σεξουαλικής παρενόχλησης από περαστικούς, γείτονες, συναδέλφους, άτομα που παριστάνουν τους πελάτες, ακτιβιστές ενάντια στην πορνεία και την εργασία στο σεξ, ερευνητές και επιστήμονες, δημοσιογράφους, εγκληματικές συμμορίες, ιδιοκτήτες χώρων.
Ο ισχυρισμός ότι η βία είναι αυτονόητη στην εργασία στο σεξ καθιστά αόρατη την πραγματική βία που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, με συνέπεια τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη συντήρηση των επισφαλών συνθηκών διαβίωσης.
Σύμφωνα με έρευνα των Miller and Schwartz (1995) [2] υπάρχει ένα σύνολο από κοινωνικές προκαταλήψεις που συμβάλουν στη διαιώνιση της βίας κατά των γυναικών εργαζόμενων στο σεξ, όπως για παράδειγμα ότι οι γυναίκες αυτές δεν μπορούν να βιαστούν, ή ότι οι «εκδιδόμενες γυναίκες αξίζουν» την κακοποίηση. Οι συνθήκες άσκησης της εργασίας στο σεξ είναι απρόβλεπτες και βίαιες και μπορούν να κυμαίνονται από οικονομική κακοποίηση έως και δολοφονία.
[1] Deeringa, K. N. et al. (2014). A Systematic Review of the Correlates of Violence Against Sex Workers. American Journal of Public Health, 104(5), pp. 42–54.
[2] Miller, J., & Schwartz, M. D. (1995). Rape Myths and Violence Against Street Prostitutes. Deviant Behavior: An Interdisciplinary Journal. 16, 1-23.
