Αναφορά του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης & Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) για την παρακολούθηση της διάθεσης της PrEP στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία

Πρόσφατα δημοσιεύτηκε αναφορά του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης & Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) για την παρακολούθηση της διάθεσης της προφυλακτικής αγωγής για τον HIV, PrEP, στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, και της εφαρμογής της Διακήρυξης του Δουβλίνου για την καταπολέμηση του HIV/AIDS.

Μερικά από τα βασικότερα στοιχεία της έκθεσης είναι τα εξής:

• Η PrEP εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στην αποτροπή των νέων λοιμώξεων HIV και απαραίτητο εργαλείο στην επίτευξη του στόχου των Ηνωμένων Εθνών για τον τερματισμό της επιδημίας AIDS μέχρι το 2030. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ήδη από το 2015 συνιστά την λήψη PrEP ως επιπρόσθετο μέσο πρόληψης για άτομα που διατρέχουν αυξημένες πιθανότητες λοίμωξης HIV.
• Από το 2016 η διαθεσιμότητα της PrEP μέσω των εθνικών συστημάτων υγείας επεκτείνεται σε όλο και περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Παρόλα αυτά, το 2022, 17 χώρες της ευρωπαϊκής περιοχής του ΠΟΥ, πέντε εκ των οποίων ανήκουν στην ΕΕ (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας), δεν είχαν εφαρμόσει την αγωγή PrEP. 
• Οι παράγοντες που αναφέρθηκαν ως εμπόδια στην ένταξη της προφυλακτικής αγωγής είναι οι εξής: ανησυχία για αυξημένη εμφάνιση σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων, για μείωση της χρήσης του προφυλακτικού, για το κόστος της αγωγής και για τη σωστή τήρησή της.
• Η αγωγή δίνεται κατά κύριο λόγο σε άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες (ΑΣΑ), τρανς άτομα, ανθρώπους που εργάζονται στο σεξ και οροδιαφορετικά ζευγάρια. Ορισμένες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως τα άτομα που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ουσιών, οι κρατούμενοι/-ες και πρόσφυγες/-ισσες ή μετανάστες/-ριες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, δε δικαιούνται δωρεάν την αγωγή σε πολλές περιοχές στην ευρωπαϊκή περιοχή του ΠΟΥ. Πιο συγκεκριμένα, μόνο σε 19 χώρες η PrEP δίνεται σε άτομα χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, ενώ σε άλλες τέσσερις τους δίνεται επί πληρωμή, κάτι που ωστόσο μπορεί να δυσχεράνει την πρόσβασή τους στην πρόληψη. 
• Η PrEP διατίθεται κυρίως σε κλινικά πλαίσια, όπως οι μονάδες λοιμώξεων και οι κλινικές σεξουαλικής υγείας, και στις περισσότερες χώρες απαιτείται συνταγογράφηση από γιατρό. Οι έρευνες δείχνουν πως το ότι η αγωγή δε διατίθεται μέσω κοινοτικών δομών και μη κυβερνητικών οργανώσεων μπορεί να δημιουργεί εμπόδια στην πρόσβαση για σημαντικές ομάδες – στόχους. 
• Η συστηματική συλλογή δεδομένων, η επιτήρηση σχετικά με την λήψη της PrEP και η ανταλλαγή καλών πρακτικών είναι καθοριστικές για την καλύτερη κατανόηση του ποιοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στην αγωγή.
• Ως προτεραιότητα τίθεται το να αναπτυχθούν εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες για την καλύτερη εφαρμογή των προγραμμάτων διάθεσης της προφυλακτικής αγωγής, η άρση των περιορισμών για το ποιες ομάδες θα έχουν πρόσβαση σε αυτήν, αλλά και η επέκταση των σημείων διανομής ώστε να συμπεριλαμβάνονται οι κοινοτικές οργανώσεις. 

Διαβάστε ολόκληρη την αναφορά εδώ (στα αγγλικά): https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/hiv-infection-prevention-pre-exposure-prophylaxis-monitoring-dublin 

Όσον αφορά στην Ελλάδα, το Σεπτέμβριο ψηφίστηκε από τη Βουλή η θέσπιση της διάθεσης της PrEP, κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα της Θετικής Φωνής και της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, αλλά η αγωγή δεν έχει αρχίσει να διατίθεται. Επί του παρόντος βρισκόμαστε εν αναμονή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης των υπουργείων Υγείας, Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η οποία θα ρυθμίζει τις πρακτικές λεπτομέρειες της υλοποίησης, όπως οι δικαιούχοι, η διαδικασία διάθεσης της αγωγής και η διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων.