6 Μαΐου 2015
Στοιχεία δείχνουν πως η προφύλαξη πριν από την έκθεση (PrEP) για τους άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες (ΑΣΑ) αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την πρόληψη από τον HIV στην Ευρώπη.
Η προφύλαξη πριν από την έκθεση (PrEP) είναι μία στρατηγική πρόληψης από τον HIV βασισμένη σε αντιρετροϊκή θεραπεία για να προστατεύσει ή τουλάχιστον να μειώσει το ρίσκο μόλυνσης από τον HIV σε άτομα που δεν έχουν μολυνθεί, αλλά έχουν υψηλό ρίσκο μόλυνσης.
Τα αποτελέσματα δύο κλινικών μελετών στην Ευρώπη για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της PrEP για τους ΑΣΑ ανακοινώθηκαν στο ετήσιο “Συνέδριο για τους Ρετροϊούς και τις Ευκαιριακές Λοιμώξεις” (CROI 2015) στο Seattle: η μία είναι η PROUD (Πραγματιστική Ανοιχτή Τυχαιοποιημένη Μελέτη της Προφύλαξης πριν από την Έκθεση) που διεξήχθη στο Ηνωμένο Βασίλειο, και η άλλη είναι η διπλά τυφλή ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη IPERGAY, που διεξήχθη στην Γαλλία και τον Καναδά. Οι ανακοινώσεις αυτές έγιναν μετά από πρόωρη διακοπή των ερευνών τον Οκτώβριο του 2014, λόγω πρώιμων στοιχείων που έδειχναν την αποτελεσματικότητα των μελετών.
Οι συμμετέχοντες στην PROUD και την IPERGAY ήταν ΑΣΑ με υψηλό ρίσκο μόλυνσης από τον HIV. Κατά την διάρκεια της έρευνας, παρατηρήθηκε υψηλή συχνότητα επιπολασμού από τον ιό (8,9% και 6,6% των ατόμων αντιστοίχως) στην ομάδα της μελέτης που δεν λάμβανε την θεραπεία. Παράλληλα, η PrEP έδειξε να παρέχει υψηλή προστασία στα υπό θεραπεία άτομα, μειώνοντας το ρίσκο μόλυνσης κατά 86% και στις δύο μελέτες. Δεν υπήρξε διαφορά στον αριθμό των ανδρών που διαγνώστηκαν με άλλα ΣΜΝ ανάμεσα σε αυτούς που λάμβαναν και σε αυτούς που δεν λάμβαναν την PrEP, ούτε σημαντικές αλλαγές κατά τη διάρκεια διεξαγωγής της μελέτης στην χρήση προφυλακτικού, ή την σεξουαλική συμπεριφορά των ατόμων.
Τα αποτελέσματα αυτά προστίθενται στο σύνολο των ενδείξεων πως η PrEP πρέπει να αποτελεί μία ακόμη επιλογή πρόληψης για άτομα με υψηλό ρίσκο μόλυνσης από τον HIV. Προς το παρόν, η PrEP προτείνεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως επιπρόσθετη επιλογή πρόληψης από τον HIV για τους ΑΣΑ, ενώ από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων η PrEP προτείνεται τόσο για τους ΑΣΑ όσο και για άλλες ομάδες υψηλού ρίσκου.
Το σχόλιο του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων για την PrEP στην Ευρώπη
Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα της PROUD και της IPERGAY έχουν ιδιαίτερη σημασία για την Ευρώπη, όπου η επιδημία του HIV εστιάζεται στους ΑΣΑ, καθώς είναι γεγονός πως την τελευταία δεκαετία υπάρχει αύξηση της τάξεως του 30% στην ομάδα αυτή.
Βάσει των νέων στοιχείων, τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να εξετάσουν την ενσωμάτωση της PrEP στο υπάρχον πακέτο πρόληψης από το HIV τους για τα άτομα με αυξημένο ρίσκο μόλυνσης από τον ιό, ξεκινώντας με τους ΑΣΑ. Ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή της PrEP, όπως η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας, τα σημεία πρόσβασης και παροχής της αγωγής, η κατάρτιση των παρόχων της, η τακτική παρακολούθηση των ασθενών, συμπεριλαμβανομένης της τήρησης της αγωγής και του τακτικού ελέγχου για τον HIV αλλά και άλλα ΣΜΝ, θα πρέπει να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν με προσοχή στο πλαίσιο, πάντα, του συστήματος υγείας κάθε κράτους. Η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής της PrEP θα πρέπει να αποτελεί μέρος κάθε εθνικού προγράμματος.
Ένα βασικό πρώτο βήμα για την PrEP είναι η επανεξέταση της ισχύουσας αγωγής (emtricitabine και tenofovir disoproxil fumarate, Truvada®), έτσι ώστε να επιτραπεί η χρήση της στην Ευρώπη ως μέθοδος πρόληψης, όπως απαιτείται από τους Ευρωπαϊκούς οργανισμούς της κοινωνίας των πολιτών.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων θα συνεχίσει τη στενή παρακολούθηση των μελετών για τη σημαντική αυτή στρατηγική πρόληψης και θα προσφέρει περαιτέρω επιστημονική και τεχνική υποστήριξη προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Κράτη Μέλη, ώστε να βοηθήσει στην επίτευξη της προσπάθειας εφαρμογής της PrEP.
