5 Δεκεμβρίου 2018
Το στίγμα και οι διακρίσεις συνεχίζουν να επισκιάζουν τη ζωή και την καθημερινότητα των ανθρώπων που ζουν με HIV στην Ελλάδα, σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή έρευνα «Stigma Index» που διενήργησε στη χώρα μας η Θετική Φωνή σε δείγμα 500 οροθετικών ατόμων.
Τα συμπεράσματα της έρευνας αναδεικνύουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και το φόβο που βιώνουν οι άνθρωποι με HIV σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους, όπως στις προσωπικές και ερωτικές σχέσεις, στην οικογένεια και στο φιλικό περιβάλλον, στον επαγγελματικό τομέα και στην υγειονομική περίθαλψη. Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (67%) επιλέγει να μην αποκαλύπτει την οροθετικότητά του, περίπου 3 στους 10 από αυτούς που έχασαν τη δουλειά τους κατά τον τελευταίο χρόνο, δηλώνουν ότι απολύθηκαν λόγω του HIV. Στο χώρο της υγείας, το 15% βίωσε αντιδράσεις διάκρισης κατά την αποκάλυψη της HIV κατάστασης σε επαγγελματίες υγείας και το 11% αντιμετώπισε άρνηση παροχής ιατρικών υπηρεσιών.
Ο φόβος της αποκάλυψης της νόσου αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους μοχλούς απομόνωσης των οροθετικών ατόμων. Περίπου ένας στους δύο συμμετέχοντες κατηγορεί τον εαυτό του, αισθάνεται ενοχές και ντροπή και έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω του HIV. Ως αποτέλεσμα του αυτοστιγματισμού, τα άτομα επιλέγουν συχνά να αποσυρθούν από κοινωνικές σχέσεις ή δραστηριότητες. Είναι χαρακτηριστικό πως το 46% των ερωτηθέντων δηλώνει πως απομόνωσε τον εαυτό του από την οικογένεια και τους φίλους, το 37% αποφάσισε να μην έχει σεξουαλική ζωή και το 35% περιόρισε δραστικά τις κοινωνικές επαφές του.
Τα παραπάνω στοιχεία και το γεγονός ότι 1 στους 10 συμμετέχοντες δηλώνει πως έχει αυτοκτονικές τάσεις, αναδεικνύουν την ανάγκη στοχευμένων παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση του εσωτερικευμένου στίγματος και των προεκτάσεών του στην ψυχική υγεία των οροθετικών ατόμων. Οι παρεμβάσεις αυτές θα πρέπει να αποτελούν μέρος μίας ολιστικής αντιμετώπισης του HIV που περιλαμβάνει μαζί με τη θεραπεία και την κοινωνική υποστήριξη και ενδυνάμωση. Επιπρόσθετα, οφείλουν να επεκτείνονται στις ομάδες που πλήττονται δυσανάλογα από τον ιό και βιώνουν φοβικές συμπεριφορές ή διακρίσεις όπως οι ομοφυλόφιλοι άνδρες και τα τρανς άτομα, οι χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών, οι εργαζόμενοι/ες στο σεξ, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, οι κρατούμενοι στις φυλακές.
Η έρευνα τέλος, δίνει εξαιρετικά ελπιδοφόρα μηνύματα για τις ακτιβιστικές πρωτοβουλίες και τη σχέση αλληλοϋποστήριξης που αναπτύσσουν τα οροθετικά άτομα μεταξύ τους. Το 70% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι έχει συμπαρασταθεί συναισθηματικά σε άλλους ανθρώπους που ζουν με HIV και το 40% ότι έχει επιχειρήσει να εκπαιδεύσει και να ευαισθητοποιήσει πομπούς στίγματος ή διάκρισης.
Τα ευρήματα της έρευνας σχηματοποιούν τη σημασία των κοινωνικών προσδιοριστών του HIV στην αντιμετώπιση της επιδημίας. Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ισονομία, η εκπαίδευση, οι ίσες ευκαιρίες στην εργασία, αναδεικνύονται σε προϋποθέσεις εξίσου σημαντικές με την πρόσβαση στη θεραπεία. Εν όψει του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για το HIV/AIDS, απαιτείται κεντρικός συντονισμός και κυρίως μία θεώρηση του HIV που δε θα περιορίζεται αποκλειστικά στην ιατρική διάστασή του.
Βρείτε εδώ την αναλυτική αναφορά.
Τα δεδομένα της έρευνας συλλέχθηκαν μέσω συνεντεύξεων με ανθρώπους που ζουν με τον HIV, χρησιμοποιώντας ένα προκαθορισμένο ερωτηματολόγιο σε μια ομάδα 500 ατόμων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από τους 500 ερωτώμενους 53 ήταν έγκλειστοι στο Νοσοκομείο «Άγιος Παύλος» των φυλακών Κορυδαλλού τη στιγμή της συνέντευξης. Η πρωτοβουλία αναπτύχθηκε από μια διεθνή σύμπραξη που αποτελείται από το Παγκόσμιο Δίκτυο Ατόμων που ζουν με τον HIV (GNP +), τη Διεθνή Ομοσπονδία Οικογενειακού Προγραμματισμού (IPPF), τη Διεθνή Κοινότητα Γυναικών που ζουν με το HIV/AIDS (ICW) και το κοινό πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το HIV/AIDS (UNAIDS).
